بررسی مقایسه‌ای ریزازدیادی به شیوه شبه فتواتوتروفیک و فتوتروفیک گیاه تیس (Sorbus aucoparia L.)

چکیده گیاه تیس (Sorbus aucoparia) از گونه‌های مهم جنس Sorbus در خانواده Rosaceae است . اهمیت این گونه بیشتر به منظور تجدید حیات جنگل در مناطق کوهستانی و ارزش دارویی و صنعتی میوه و چوب آن است. با توجه به رو به انقراض بودن پایه‌های تیس در جنگل‌های شمال ایران، تکثیر غیرجنسی پایه‌های مسن از طریق کشت جوانه می‌تواند به تکثیر و حفاظت پایه‌های این گونه کمک نماید. در این مطالعه، تکثیر گونه تیس با روش فتواتوتروفیک (تغذیه مصنوعی CO2) و شبه یا نیمه ‌فتواتوتروفیک (استفاده از CO2 موجود در فضای اطراف ظروف در اتاقک رشد) انجام شد. به این منظور، شاخه‌های گیاهک‌های جوان حاصل از ریزازدیادی پایه بالغ گونه تیس، به عنوان ریزنمونه استفاده شد. ریزنمونه‌ها، در ظروف مگنتای با محیط کشت DKW دارا و فاقد سوکروز به همراه آگار یا ورمیکولیت قرار گرفتند. میزان تبادل گازی ظروف کشت با فضای بیرون و درون در دو شرایط فتواتروفیک و شبه‌فتواتوتروفیک بررسی شد. نتایج حاصل از بررسی شاخص‌های رشدی طول شاخه، تعداد شاخه و جوانه، سطح پهنک برگ، تعداد برگ، میزان کلروفیل کل ، وزن خشک، ریشه‌زایی و سبزینگی گیاه نشان داد که در شرایط فتواتوتروفیک این شاخص‌ها نسبت به شرایط شبه‌فتواتوتروفیک دارای تفاوت معنی‌دار بوده است. این یافته‌ها پیشنهاد می‌کند که استفاده از روش فتواتوتروفیک روشی کاربردی برای تکثیر غیرجنسی وانبوه این گونه می‌باشد.